Açık Gündem: 1
Kasım 2024 | Hazırlayan: Sümeyye Yasintimur
Açık Gündem, açık veri temalı haber, etkinlik ve incelemeleri özetleyen ve her ayın son günü yayımlanan ücretsiz bir bültendir.
Şeffaflığı, katılımcılığı ve bilgiye serbest erişimi savunan Açık Veri ve Teknoloji Derneği’nin gönüllüleri tarafından hazırlanan bülten, gündelik koşuşturmanızda takip etmeye fırsat bulamadığınız haber ve gelişmeleri sizlerle paylaşmayı amaçlamaktadır.
Haberler
CERN Atlas Deneyine Ait 65 TB’lık Veri Setini Yayınladı
CERN, ATLAS deneyi kapsamında 2015-2016 yıllarında toplanan yaklaşık 65 TB'lık veriyi https://opendata.atlas.cern/ adresi üzerinden araştırmacıların kullanımına sundu. Bu veriler, proton-proton çarpışmalarına dair 7 milyardan fazla kaydı içeriyor ve veri meraklıları için önemli bir fırsat sunuyor. ATLAS ekibi, veri analizine yönelik kapsamlı bir dokümantasyon ve kılavuz sağlayarak kullanıcıların verileri daha etkin bir şekilde kullanmalarını hedefliyor.
Bu açılım, CERN'in açık veri konusundaki taahhüdünün bir parçası olarak, bilimsel verinin erişilebilirliğini artırmayı amaçlıyor. ATLAS’ın açık veri portalında, bu verilerin yanı sıra eğitim amaçlı kaynaklar, video kayıtları ve çevrim içi veri analiz araçları da mevcut. Araştırmacılar, bu kaynakları kullanarak kendi analizlerini gerçekleştirme imkânı bulabilmektedir.
7 milyardan fazla LHC çarpışma olayını keşfetmeyi unutmayın!
Daha fazla bilgi için: CERN Atlas Açık Veri Portalı
Afetlere Dayanıklılık için Veri Odaklı Stratejiler: TESEV’in Yeni Raporu
Marmara Belediyeler Birliği Veri ve Teknoloji Merkezi direktörü Samet Keskin tarafından kaleme alınan "Afetlere Dayanıklılık İçin Sağlam Bir Temel Atmak: Veri Bizi Afetler Karşısında Nasıl Dayanıklı Kılabilir?" isimli rapor, afet öncesi, esnası ve sonrasındaki tüm süreçleri kapsayan afet yönetiminde, veriye dayalı stratejilerin kritik rolüne dikkat çekiyor. Raporda bu çok paydaşlı ve kapsamlı süreçte riski en aza indirgeyecek politikalar üretebilmek adına ilgili aktörlerin belirlenmesinin, ilişkili tüm verilerin tespit edilmesinin, verilerin toplanmasının ve yetkili kurumlarca anonimleştirilerek paylaşılmasının, müdahale süreçlerinde hızlı ve etkili karar almayı sağladığının ve iyileşme sürecinde etkin çözümler sunduğunun altı çizilmektedir.
Rapor, Türkiye Afet Bilgi Bankası (TABB), Harita İstanbul, HAZTURK, 34 Dakika İstanbul, TÜİK gibi platformların sağladığı kapsamlı verilerin karar vericiler için afet risk analizlerini kolaylaştırdığını vurguluyor. Ayrıca merkezi ve yerel yönetimlerin yanı sıra özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının iş birliğinin, açık veri paylaşımını güçlendirdiğini ve afetlere dayanıklı şehirler inşa etmek için önemli bir rol oynadığını belirtiyor.
Daha fazla bilgi için: TESEV Yayınlar
Açık Veri Editörü Kullanıcılarla Buluşuyor: Pilot Sürece Katılın
Open Knowledge Foundation (OKF), uzun süredir üzerinde çalıştığı Açık Veri Editörü aracını veri meraklılarıyla buluşturuyor. Bu yenilikçi araç, açık veri projelerinde veri temizleme, doğrulama ve yeniden kullanım süreçlerini kolaylaştırmayı amaçlıyor. Özellikle kamuya açık verilerin işlenmesi ve analiz edilmesinde araştırmacılara, gazetecilere ve proje geliştiricilerine büyük kolaylık sağlayacak olan editör, açık veri erişilebilirliğini artırmayı hedefliyor.
Açık Veri Editörü'nün pilot aşamasında, kullanıcılar aracı test ederek geri bildirimde bulunacak ve Aralık 2024'te yayınlanması planlanan editörün işlevselliği daha da geliştirilecek. Kullanıcı geri bildirimlerinin, editörün geniş veri setleri ile uyumlu hale getirilmesine katkı sağlaması ve tüm açık veri topluluğu için daha verimli bir deneyim sunması için yelpazeyi genişletmesi amaçlanıyor.
Açık veri dünyasında daha güçlü projeler için, Açık Veri Editörü’nün gelişimine katkıda bulunun!
Daha fazla bilgi için: OKFN Blog
OEDI Büyük Veriyi Büyütüyor: Yeni Açık Enerji Veri Setleri ile Geniş Erişim İmkânı
ABD Enerji Bakanlığı (DOE), Güneş Enerjisi Teknolojileri Ofisi (SETO) bünyesindeki Ulusal Yenilenebilir Enerji Laboratuvarı (NREL), enerjiyle ilgili büyük veri erişimini kolaylaştırmak amacıyla https://data.openei.org/ adresinde yer alan Open Energy Data Initiative (OEDI) platformunu genişletti. OEDI, çok büyük miktarda enerji verisini veri meraklılarının kullanımına sunuyor. Her veri kümesi, gerekli erişim talimatları ve kullanım örneklerini barındırıyor. Şu anda, hükümete ait laboratuvarlardan, özel sektörlerden ve üniversitelerden 200'den fazla sağlayıcı OEDI'ya katkıda bulunmaktadır. Bu veriler bilgisayarı ve internet bağlantısı olan herkes tarafından kullanılabilir durumda.
Kullanıcılar, yüksek çözünürlüklü veri setlerine rahatça ulaşabiliyor. Özellikle "Ask OEDI" adındaki yapay zeka asistanı, araştırmacıların sorularına hızlı ve doğru cevaplar sunarak platformun kullanımını daha verimli hale getiriyor. OEDI’nın veri erişim politikaları, geniş kitlelerin enerji verisi analizlerine katılımını artırarak toplum tabanlı çözüm üretimine katkı sağlamayı hedefliyor.
2014 yılından bu yana veri paylaşımı yapılan OEDI’da bu yıl “Ulusal İklim Veritabanı”, “Yenilenebilir Kaynak Verileri ve Kentsel Isı Adaları için Süper Çözünürlük” ve “Elektrik Üretim Teknolojileri için 2024 Yıllık Teknoloji Temel Değeri Maliyet ve Performans Verileri” kullanıcılara sunuldu.
2.6 PB’lık veri havuzu için OEDI platformunu keşfetmeyi ihmal etmeyin!
Daha fazla bilgi için: The Open Energy Data Initiative (OEDI)
Etkinlikler
Geleceğe Açık #AE2024 Etkinlikleri
Organizasyonu küresel bir danışma komitesi tarafından yürütülen Açık Erişim Haftası etkinliği dünya çapında kutlanmaktadır. Bu yıl Türkiye’de 21-27 Ekim tarihleri arasında Marmara Üniversitesi, Koç Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve diğer prestijli kurumlar, çeşitli oturumlar ve atölyeler düzenledi. Fiziksel ve çevrimiçi olarak gerçekleştirilen bu etkinliklerde açık bilim, açık lisanslar, yapay zekâ, dijital kültürel miras ağı ve Juliopolis projesi bağlamında açık erişim gibi önemli konular tartışıldı.
Açık Erişim Haftası’nın resmi etiketi #OAweek iken Türkiye’de uzun yıllardır kullanılan “AE” etiketi bu yıl #AE2024 ile kendini gösterdi.
#OAWEEK ve #AE etiketlerini takipte kalın!
Daha fazla bilgi için: Açık Erişim Haftası 2024
Lüksemburg’da Açık Veri Rüzgârı: Avrupa Açık Veri Günleri Başlıyor
Tarih: 19-20 Mart 2025
Yer: Lüksemburg Avrupa Kongre Merkezi (ECCL) ve Çevrimiçi
Açık veri dünyasını bir araya getiren Avrupa Açık Veri Günleri, Avrupa’nın resmi veri portalı data.europa.eu ekibi tarafından düzenleniyor. Etkinlik, Avrupa ve diğer kıtalardan veri sağlayıcıları, veri kullanıcıları ve açık veri meraklılarını bir araya getirerek açık verinin faydalarını ve kullanımını teşvik etmeyi amaçlıyor.
Yakın zamanda kayıtların başlayacağı bu etkinlikte, başarı öyküleri ve en iyi uygulamaların yanı sıra veri görselleştirme, veri okuryazarlığı, zorluklar ve çözümler gibi konu başlıkları tartışılacak.
Avrupa’nın veriye dayalı geleceğine katkıda bulunmak için, bu etkinliği takviminize not almayı unutmayın!
Daha fazla bilgi için: Avrupa Açık Veri Günleri
Kanada Açık Veri Zirvesi 2024: Verinin Gücüyle İnovasyona Giden Yol
Tarih: 30-31 Ekim 2024
Yer: Edmonton, Alberta
Kanada’nın en büyük açık veri etkinliklerinden biri olan Açık Veri Zirvesi, bugünlerde Edmonton’da düzenleniyor. Şehir yönetiminden, özel sektörden ve akademiden veri meraklılarını bir araya getiren bu zirve; açık verinin ekonomik, toplumsal ve çevresel faydalarını vurgulamayı hedefliyor.
Bu yıl zirvenin temaları arasında konut çözümlerini desteklemek için açık veri, su verileriyle toplumu güçlendirmek, açık veri ve yerel ekonomik kalkınma, KOBİ’ler için açık hükümet verilerinin önemi gibi güncel konular yer alıyor. Katılımcılar, uzmanlar tarafından düzenlenecek oturumlarla veri odaklı çözümleri ve en iyi uygulama örneklerini keşfediyor, ağlarını genişletme fırsatı buluyorlar.
Açık veri alanında yenilikçi gelişmeleri takip etmek ve veri tabanlı çözümler hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler için, bu zirve eşsiz bir fırsat sunuyor!
Daha fazla bilgi için: Kanada Açık Veri Zirvesi
İncelemeler
Sakarya Büyükşehir Belediyesi Açık Veri Portalı
Sakarya Büyükşehir Belediyesi, şehrin bilgi altyapısını güçlendirmek ve vatandaşların verilere daha kolay ulaşabilmesini sağlamak amacıyla https://acikveri.sakarya.bel.tr adresi üzerinden duyurduğu Açık Veri Portalı’nı 2023 yılında kullanıma sunmuştu. Portal; ulaşım, çevre, kültür sanat, spor ve sağlık gibi alanlarda güncel verileri vatandaşların erişimine açarak şeffaflığa, katılımcılığın artmasına ve yenilikçi projelerin geliştirilmesine katkıda bulunmayı hedeflediğini ilan etmiş durumda.
12 kategoride, 98 veri seti bulunan platform, Açık Veri ve Teknoloji Derneği’nin 2023 yılı “Türkiye Açık Veri Endeksi” gösterge araştırmasında 61.88 toplam puan ile açık veri programına sahip yerel yönetimler içerisinde beşinci sırada yer bulmuştur. Aynı rapora göre; açık veri çalışmalarına yeni başlayan Sakarya Büyükşehir Belediyesi’nin bu performansı, diğer açık veri programına sahip yerel yönetimler ile karşılaştırıldığında başarılı olarak gösterilmiştir.
Öte yandan hem ilgili kurum hem de üniversite, sivil toplum kuruluşları, kent konseyleri, KOBİ’ler ve vatandaşlar gibi paydaşlar tarafından açık veri setleri kullanılarak geliştirecek hizmet ve projelerin yetersizliği, Sakarya Büyükşehir Belediyesi için “gelişime açık” bir performans olarak değerlendirilebilir.
Veri odaklı bir şehir yönetimine katkıda bulunmak için bu portalı keşfetmeyi unutmayın!
Daha fazla bilgi için: Sakarya BB Açık Veri Portalı
Bu ay açık veri dünyasından sizlere aktaracaklarımız bu kadardı. Gelecek ay yine burada yeni hikayelerde görüşmek üzere…